పురుష ప్రయత్నం
వసిష్ట గీతలో
“పురుష ప్రయత్నం” గురించి ఈ విధంగా చెప్పబడింది;
“ద్వౌహుడావివ యద్యేతే పురుషార్థే సమాసమౌ
ప్రాక్తనశ్చైవ శామ్యత్యత్రాల్ప వీర్యవాన్
– వసిష్ట గీత (2-19)
పూర్వ జన్మ యొక్క ఈ జన్మ యొక్క సమాన, అసమాన
పురుష ప్రయత్నాలు ‘రెండు పొట్టేళ్ళ’ లాగా పరస్పరం
యుద్ధం చేస్తాయి; అందులో అల్పబలం కలది ఓడిపోతుంది”
“పౌరషం చ న వానస్తం యత్నమభివాంఛ్యతే
న యత్నేనాపి మహతా ప్రాప్యతే రత్న మశ్మతః”
– వసిష్ట గీత (2-36)
“మోక్షప్రాప్తికి అనంతకాలం వరకు పురుష ప్రయత్నం
అవసరం లేదు; ఎక్కువ పరిశ్రమ కూడా అవసరం లేదు
రత్న తత్వ పరీక్షా నిపుణులకు శ్రమ లేదుకనుక రాయిలోంచి
రత్నం లభిస్తోంది కదా.”
“ఆలస్యం యది న భవేజ్ఞ గత్యనర్థః
కోన స్యాద్భహుధనకో బహుశ్రుతో వా”
” ఈ ప్రపంచంలో అనర్థకారణమైనటువంటి ‘సోమరితనం’ అనేదే లేకపోతే
ఎవడు మహాధనికుడిలా, మహావిద్వాంసుడిలా కాకుండా ఉండగలడు?”
– వసిష్టగీత (2-41)
– (శ్రీ శ్రీ విద్యా ప్రకాశనందగిరి స్వామి)
పురుష ప్రయత్నమే అన్నిటికీ మూలం
అంతేకానీ ‘విధి విలాసం’, ‘లలాట లిఖితం’,
‘దైవ-లీల’ – ఇలాంటివన్నీ అర్థరహిత శుష్కపదాలే.