చాతుర్వర్ణాలు
అంతర్ గుణాలను బట్టి, బహిర్ కర్మలను బట్టి ప్రజలనందరినీ నాలుగు రకాలుగా విభజించవచ్చును
పురుషార్థాలు | – | కామ | అర్థ | ధర్మ | మోక్ష | |||||
ఉపాధి | – | శరీరం | మనస్సు | బుద్ధి | ఆత్మ | |||||
గుణాలు | – | తమో | రజో | సత్వ | నిర్గుణం | |||||
గీతాశ్లోకం | – | ఆర్తుడు | అర్థార్థి | జిజ్ఞాసువు | జ్ఞాని | |||||
యోగాలు | – | భక్తియోగం | కర్మయోగం | జ్ఞానయోగం | ధ్యానయోగం | |||||
కీటక దశలు | – | అండదశ | లార్వాదశ | ప్యూపాదశ | సీతాకోకచిలుకదశ | |||||
వర్ణం | – | శూద్ర | వైశ్య | క్షత్రియ | బ్రాహ్మణ | |||||
రామాయణం | – | కుంభకర్ణ | రావణ | విభీషణ | శ్రీరామ |
శరీర స్థాయిలో మాత్రమే జీవితాన్ని గడిపేవాడు “శూద్రుడు”
శరీర, మనో స్థాయిలు .. రెండింటిలో జీవితాన్ని గడిపేవాడు “వైశ్యుడు”
శరీర, మనో, బుద్ధి స్థాయిలు … మూడింటిలో జీవితాన్ని గడిపేవాడు “క్షత్రియుడు”
శరీర, మనో, బుద్ధి, ఆత్మ … అన్ని స్థాయిలలోను జీవితాన్ని గడిపేవాడు “బ్రాహ్మణుడు”
మనిషి తన జన్మపరంపరలో క్రమక్రమంగా ఈ నాలుగు పరిస్థితులనూ
అనుభవించి, జనన-మరణ చక్రంలోంచి చివరికి విముక్తడవుతాడు
ఎన్ని తక్కువ జన్మలలో పాఠాలన్నీ నేర్చుకుంటాడు అనేది
వారి వారి తెలివితేటలను బట్టి, దీక్షను బట్టి వుంటుంది.
“చాతుర్వర్ణం మయా సృష్టం గుణ కర్మ విభాగశః|
తస్య కర్తారమపి మాం విద్ధ్యకర్తారమవ్యయమ్ ||“
- “జన్మనా జాయతే శూద్రః కర్మణా జాయతే ద్విజ” అన్నది మనుస్మృతి;
“పుట్టుకతో ఎవడైనా శూద్రుడే; చేసే పనుల (కర్మలు) ద్వారా
మాత్రమే ద్విజుడౌతాడు” అని అర్థం - “న జచ్చా హోతి బ్రాహ్మణో” అన్నాడు బుద్ధుడు:
అంటే, “జన్మ ద్వారా ఎవ్వడు బ్రాహ్మణుడు కాడు” అని అర్థం