| భగవద్గీత 2-62
“ ధ్యాయతో విషయాన్ పుంసః సంగస్తేషూపజాయతే | సంగాత్ సంజాయతే కామః కామాత్ క్రోధోஉభిజాయతే || ” |
పదచ్ఛేదం
ధ్యాయతః – విషయాన్ – పుంసః – సంగః – తేషు – ఉపజాయతే – సంగాత్ – సంజాయతే – కామః – కామాత్ – క్రోధః – అభిజాయతే
ప్రతిపదార్థం
విషయాన్ = విషయాలను ; ధ్యాయతః = చింతిస్తున్న ; పుంసః = పురుషుడికి ; తేషు = ఆ విషయాలలో ; సంగః = ఆసక్తి ; ఉపజాయతే = కలుగుతుంది ; సంగాత్ = ఆసక్తి వలన ; కామః = కోరిక ; సంజాయతే = కలుగుతుంది ; కామాత్ = కోరిక వలన; క్రోధః = కోపం ; అభిజాయతే = కలుగుతుంది.
తాత్పర్యం
“ ఎల్లప్పుడూ విషయాలను గురించే ఆలోచన చేసే వాడికి వాటిమీదే ఆసక్తి కలుగుతుంది; ఆసక్తి వలన కోరిక పుడుతుంది; కోరిక వలన కోపం కలుగుతుంది. ”
వివరణ
మనం దేనిని గురించి నిత్యం ఆలోచిస్తూ ఉంటామో …
దాని మీద ఆసక్తి పెరుగుతుంది.
ఎప్పుడైతే “ ఆసక్తి ” …
అంటే “ సంగం ” పెరుగుతుందో కామం ఉద్భవిస్తుంది.
కామం అంటే విపరీతమైన కోరిక.
ఎవరైనా మన కోరిక తీరకుండా ఏరకంగానైనా అడ్డుపడితే …
అంటే మన వాంఛితకామం తీరడానికి విఘ్నం కలిగిస్తే …
వాళ్ళ మీద మనకు కోపం వస్తుంది.
విపరీతమైన కోపాన్ని “ క్రోధం ” అంటాం.
ఈ విధంగా మన నిత్య ఆలోచనల ద్వారా లౌకిక విషయాసక్తి …
తద్వారా తీవ్రమైన వాంఛ …
అది తీరకపోతే క్రోధం కలుగుతుంది.
“ ధ్యాస ” లేకపోతే “ సంగం ” వుండదు !
“ సంగం ” లేకపోతే “ కామం ” పుట్టదు !
“ కామం ” లేకపోతే “ క్రోధం ” వుండదు !