| భగవద్గీత 2-28 “ అవ్యక్తాదీని భూతాని వ్యక్తమధ్యాని భారత |అవ్యక్తనిధనాన్యేవ తత్ర కా పరిదేవనా || ” |
పదచ్ఛేదం
అవ్యక్తాదీని –భూతాని – వ్యక్తమధ్యాని – భారత – అవ్యక్తనిధనాని – ఏవ – తత్ర – కా – పరిదేవనా
ప్రతిపదార్థం
భారత = ఓ అర్జునా ; భూతాని = ప్రాణులు ; అవ్యక్తాదీని = పుట్టుకకు ముందు కనపడవు ; అవ్యక్తనిధనాని, ఏవ = మరణించిన తరువాత కూడా అవ్యక్తాలే ; వ్యక్తమధ్యాని = జనన మరణాల మధ్యకాలంలో మాత్రమే కనిపిస్తాయి ; తత్ర = ఇలాంటి స్థితిలో ; కా, పరిదేవనా = శోకించడం ఎందుకు?
తాత్పర్యం
“ అర్జునా ! ప్రాణులన్నీ పుట్టుకకు ముందు కనపడవు ; మరణం తర్వాత కూడా కనపడవు ; చావు పుట్టుకల మధ్యకాలంలో మాత్రమే కనిపిస్తాయి ; అటువంటప్పుడు శోకించడం ఎందుకు ? ”
వివరణ
ఒకడు నిద్రించినప్పుడు ఒక కల కంటాడు.
ఆ కలలో అతనికి భార్యా, పిల్లలు, మేడలు, ఐశ్వర్యం … అన్నీ ఉంటాయి.
నిద్ర లేచాక చూస్తే భార్యా, పిల్లలు, మేడలు, ఐశ్వర్యం … ఇవేవీ ఉండవు.
నిద్ర పోకముందు అవేవీ లేవు … నిద్రలేచాక కూడా లేవు.
కానీ మధ్యలో, స్వప్నంలో … స్వప్న జగత్తులో అవన్నీ ఉన్నాయి.
వాస్తవంగా మాత్రం లేవు.
ఆదిలోనూ లేక … అంతంలోనూ లేక … మధ్యలో మాత్రం ఉంటే …
అది మిథ్యావస్తువే ! మిథ్యా జగత్తు భ్రాంతి మాత్రమే !
ఏడిస్తే … శోకిస్తే ఆ స్వప్నంలోని భార్యా, పిల్లలూ, ఐశ్వర్యం … అవన్నీ రావు.
అటువంటి వాటికోసం దుఃఖించడం ఎందుకు ?
అలాగే పుట్టుక, చావుల మధ్యలో మాత్రమే వ్యక్తం అవుతాయి ప్రాణులు.
ఆత్మ అనేది పుట్టుక ముందు ఉంది కానీ,
శరీరం లేదు కాబట్టి అవ్యక్తంగా ఉంది.
పుట్టిన తర్వాత నుంచీ, అంటే మధ్యలో …
శరీరధారి అయ్యింది కాబట్టి కనిపిస్తుంది.
మరణం తర్వాత శరీరం పోతుంది కాబట్టి మళ్ళీ కనిపించదు.
కనుక ఆత్మ నిత్యమైనది … శరీరం అనిత్యమైనది.
పుట్టుకకు ముందూ లేని … మరణం తర్వాతా లేని …
చావు పుట్టుకల మధ్యలో మాత్రమే ఉండే …
అశాశ్వతమైన శరీరం కోసం ఏడవడం … దుఃఖించడం అవివేకం !